Terapötik Oyun Nedir?

Terapötik oyun kavramını duyan kişilerin yanıt aradıkları soruların en başında "Terapötik oyun nedir?” yer almaktadır. Terapötik oyun, bireysel terapiden farklı olarak sözcükler yerine oyun ile ilgilenir. Terapötik oyun denilen ortam içerisinde çocuğun yaşadıkları ve hissettikleri gözlemlenmektedir. Terapötik oyun, oyun tedavisi sırasında uygulanmaktadır. Terapötik kavramı ise, psikolojik yöntemlere bağlı olarak tedavi edici ve iyileştirici anlamına gelmektedir. Terapötik oyun sayesinde çocukta olumsuz etkilere yol açmadan çocuğun iç dünyasına ziyaret gerçekleştirilir.  

Terapötik Oyun Çeşitleri Nelerdir?

Oyun terapisi oyunları, terapi yönteminin içeriğinden bağımsız olarak aynıdır. Terapötik oyunda oyuncaklar önem taşımaktadır. Oyun terapisi sırasında kullanılan oyuncaklar, çocuğun iç dünyasını yansıtmasına imkan tanımaktadır. Terapötik oyunlar arasında; rol yapma oyunları, kukla ve maske oyunları, masal ve hikayeler, oyun evi materyalleri, çizim ve boyama, bez ve barbie bebekler, oyuncak askerler, terapötik duygu kartları, su ve kum tepsisi oyunları, oyun hamurları ve kil, oyuncak takılar, oyuncak meyveler, çocuk aktivite oyunları, kesici olmayan bıçak ve zararsız silahlar ile biberon gibi bebek bakım oyuncakları bulunmaktadır. Terapötik oyun çeşitleri ise şu şekildedir:

• Eğitici Oyunlar
• Katarsis Oyunlar
• Dramatik Oyunlar
• Fiziksel Gelişim Odaklı Oyunlar

Terapötik Oyunların Özellikleri Nelerdir?

"Terapötik oyun nedir?” sorusuna çocuğun kendisini tehdit altına hissetmeden, içtenlikle kendisini ifade edebildiği, destekleyici, rahatlatıcı ve geliştirici bir oyun yöntemidir yanıtı verilebilir. Terapötik oyun ile çocuğun normal fonksiyonlarını yerine getirmesini engelleyen psikolojik, duygusal ve davranışsal problemler ortadan kaldırılabilmektedir. Aynı zamanda terapötik oyun, hastalık ve hastaneye yatmanın sebep olduğu travmayı azaltan, çocuğun tedavi ve işlemlere karşı duygu ve yanlış anlamları değerlendiren, çocuğun olumlu baş etme yöntemini geliştiren oyundur. Hastanede terapötik iletişim çocuk ile hemşirenin karşılaştığı ilk anda başlamaktadır. Terapötik oyun, güven ortamının sağlanmasına dayalıdır. 

Terapötik Oyunlar Ne İşe Yarar?

Çocuklar için oyun oynamak, boş zaman değerlendirme etkinliğinden çok daha fazlasını ifade etmektedir. Çocukların okul öncesi dönemlerinde oynadıkları oyunlar çocukların kendilerini ifade etmelerini ve sosyalleşmelerini sağlamaktadır. Bir ifade etme ve arınma aracı olarak terapötik oyun, terapi sırasında kullanılmaktadır. Doğal bir gözlem alanı yaratılarak çocuğun rahat bir biçimde oyun oynamasını kapsamaktadır. Oyunun terapötik etkisi, çocuğa ifade alanı yaratmaktır. Terapötik oyun sırasında çocuğa aktif yönlendirme yapılmamaktadır. Bu sayede çocuk kendini keşfederek, oyunlar ile ifade edebilmektedir. Oyun terapisi 2 - 13 yaş aralığında bulunan ve kendisini ifade etmekte yetersiz kalan çocukların kendilerini ifade etmelerini sağlamaktadır. Terapötik oyun sayesinde çocuk kendini en rahat hissettiği yerde kendi dünyasını ifade edebilmektedir. 

Terapötik Oyun Nasıl Öğrenilir?

Terapötik oyunları, oyun terapistleri uygulamaktadır. Oyun terapistleri klinik psikologlar olabildiği gibi oyun terapisi uygulayıcısı eğitimi alan kişiler de olabilir. Terapi uygulayıcılarının yanı sıra anne, babalar ve çocuklar ile sürekli iletişim durumunda olan kişiler de terapötik oyunları öğrenebilirler. Anne ve baba rolünde olan kişilerin sorunu tespit edebilmeleri ve gözlemleyebilmeleri için çocukların oynadığı oyunları incelemeleri gerekmektedir. Ev içerisinde gözlemlenen bir sorun olması durumunda ise profesyonel oyun terapisi uygulayıcılarından yardım alınabilir. Ebeveynler ve çocuklar ile iletişim kuran kişiler oyun terapisi eğitimi alarak hem çocuk psikolojisine hem de terapötik oyunlara daire bilgi edinebilirler. 

Terapötik Oyunların Yararları Nelerdir?

Terapötik oyun özellikle hastanelerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Hastalık ve hastaneye yatmanın yol açtığı travmaları azaltmaktadır. Terapötik oyun sayesinde çocuk duygusal anlamda kendini daha iyi hissetmekte, büyümekte olan küçük bir problemi çözebilmektedir. Özellikle hastaneye yatırılan çocuk hakkında verilecek kararlarda, hastane çevresine uyumda ve ağrısının giderilmesinde oldukça etkilidir. Oyunlar sırasında çocukların yaşadıkları stresli deneyimler, algılamaları, endişeleri, istekleri gözlemlenebilmektedir. 1-3 yaş arası çocuklarda kukla, müzikli oyuncaklar, müzikli aynalar ve balonlar sıklıkla kullanılmaktadır. Acı veren bir işlem sırasında çocukların dikkati dağıtılabilmekte, kaygı azaltılabilmektedir. 

Terapötik Oyunların Yöntemleri Nelerdir?

Çok sayıda terapötik oyun çeşidi bulunmaktadır. Terapötik oyunların amacı çocuğun dışa yansıtamadığı duyguları gözlemlemektir. Terapötik oyun yöntemleri 3 kategoriye ayrılmaktadır. Enerji harcanmasını sağlayan oyunda çocuklar anksiyetelerini, agresif duygularını ve öfkelerini vurarak, bağırarak veya yumruklayarak ifade etmektedirler. Duygular yönlendirilirken okul öncesi çocuklarda kil, 1 - 3 yaş arası plastik çekiç ve tahta, okul çağı ile adölesan çocuklarda ise yastık kullanılabilir. 

Dramatik oyun, özellikle okul öncesi dönem çocuklarında son derece etkilidir. Dramatik oyun, çocuğun hastane ortamında kendisi için önemli olan olaylara karşı hissettiği duyguları ifade etmektedir. Dramatik oyun sırasında çocuğa hemşire, hekim gibi roller verilebilmektedir. Çocuk intravenöz, set ve steteskop gibi araçlar ile oynayabilir. Bu yöntemde uygulama öncesinde oyunlar oynanabilir. Böylece çocukta bilinmeyene yönelik anksiyete azalmaktadır. Terapötik oyun yöntemlerinden biri de yaratıcı oyundur. Bu yöntemde resim çizme, cümle tamamlama, üç dilek testi gibi teknikler kullanılarak çocukların duygu ve düşünceleri anlaşılmaya çalışılır. 

Terapötik Oyun Hangi Alanlarda Kullanılabilir?

Evde oynanabilen kutu oyunları zekayı geliştirirken terapötik oyunlar, kullanıldığı alanlarda, becerileri geliştiren diğer oyunlardan ayrılır.

Kişilerin yanıt aradıkları sorular arasında "Terapötik oyun hangi alanlarda kullanılır?” yer almaktadır. Terapötik oyun çocuklarda depresyon, yas, kaygı bozuklukları, travma, takıntı, anne ve baba kaybı, istismar ve taciz, boşanma, alt ıslatma, duygusal problemler, okul problemleri, uyum problemleri, kardeş kıskançlığı, uyku ve yeme problemleri, özgüven sorunları, sosyal beceri sorunları, kronik sorunlar, ve davranış sorunlarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Gelişim dönemlerine göre oyunun terapötik kullanımı değişiklik gösterebilmektedir. 

Oyun Terapisi Nedir?

Kişilerin merak ettikleri sorulardan biri "Oyun terapisi nedir?” olmaktadır. Çocuklarda görülen ruhsal problemlerin ve davranış sorunlarının bu alanda eğitim alan uzman kişiler tarafından çeşitli oyunlar ve oyuncaklar aracılığıyla tedavi edilmesine, iyileştirilmesine "oyun terapisi” adı verilmektedir. Oyun terapisi, çocukların duygularını ve yaşadıkları problemleri dışa vurmalarına yardımcı olmaktadır. Çocuğu etkileyen durumlar ile ilgili farkındalık sağlamaktadır. Oyun terapisi sırasında çocuğun iç dünyasında yaşadığı duygular oyuna ve oyuncaklara yansımaktadır. Oyun sırasında oyun terapistinin görevi ise çocuğun olduğu gibi kabul edilerek büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan ortamı sağlamaktır. Çocuk ile kurulan terapötik ilişkinin niteliği, iyileşmeyi sağlamada oldukça önemlidir. 

Terapötik Oyun Kimler Tarafından Uygulanabilir?

Terapötik oyun yalnızca alanında uzman kişiler tarafından uygulanabilmektedir. Psikolog ve psikiyatristler tarafından uygulanan terapötik oyun, oyun terapisi uygulayıcısı eğitimi alanlar tarafından da uygulanabilmektedir. Terapist adayları PDR, psikoloji veya çocuk gelişimi lisansının ardından klinik psikoloji alanında eğitim görmektedirler. Lisansüstü klinik psikoloji eğitimini tamamlayan kişiler, oyun terapisi uygulayıcısı eğitimini alarak alanda uzmanlaşmaktadırlar. 

Öğrenci Hemşirelerin Terapötik Oyunla İlgili Yapması Gerekenler Nelerdir?

Hastanede terapötik oyunlar oldukça işe yaradığı için tercih edilmektedir. Oyun, tıbbi prosedürlerde hastaneye yatırılan çocuk hakkında verilecek kararlarda, hastane çevresine uyumda ve ağrısının giderilmesinde kullanılan etkili bir yöntemdir. Ancak hemşirelerin çocuk ile nasıl oyun oynayacakları hakkında bilgi sahibi olmaları son derece önem taşımaktadır. Terapötik oyun sırasında hemşirelerin çocuk ile sıcak bir ilişki kurması ve çocuğu olduğu gibi kabul etmesi gerekmektedir. Çocuğun duygularını ifade edebileceği ortam sağlanmalıdır. Hemşirelerin çocuğun yansıttığı duyguları fark edebilmeleri önem taşımaktadır. Çocuğun dışa yansıttığı duyguları, iç görü kazandıracak şekilde geri yansıtmaları gerekmektedir. çocuğa seçimler yapma sorumluluğu verilerek, eylemler ve konuşmalar konusunda yönlendirmeler yapılmamalıdır.