Oyunun Çocuğun Gelişimine Etkileri

Oyun ve oyuncaklar çocukların yaşam ile ilk tanıştıkları andan itibaren gelişimlerini etkilemektedir. Oyun oynamak, çocuğun yaşamı tanıması açısından önemlidir. Bu nedenle ebeveynler "Oyunun önemi nedir?” sorusuna yanıt aramaktadırlar. Oyun sayesinde sosyal ve toplumsal uyum gösterme işlevi sağlanmaktadır. Çocuklar kendileri dışındakiler ile iletişim kurabilir. Çocuklar çevreleri ile iletişim kurma konusunda bazı zorluklar yaşayabilmektedir. Bu durumda oyunlar çocukların iletişim kurarken kullandıkları bir dil ve anlatım biçimi olmaktadır. Çocuklara göre oyunların sayısı oldukça fazladır. 

Çocuğun Gelişim Alanlarına Göre Oyunun Etkisi

Çocuklar için oyun oldukça önemli bir işleve sahiptir. Oyun oynarken çocuk, kendi ihtiyaçlarını ve duygularını ifade edebilmektedir. Bu nedenle çok sayıda sorun ile başa çıkma becerisi kazanmaktadır. Çocuk oyun sırasında iç dünyasındaki sıkıntıları dışa vurmaktadır. Hem çevresi ile iletişim kurmayı öğrenmekte hem de toplumsal bir birey olmanın ilk adımlarını atmaktadır. Tüm gelişim alanlarını destekleyen oyunların çocuğun gelişimi üzerinde etkili olduğu ortaya konulmuştur. Çocuğun gelişim alanları arasında; fiziksel gelişim, psikomotor gelişim, duygusal gelişim, sosyal gelişim, zihin ve dil gelişimi yer almaktadır. 

Oyunun Fiziksel Gelişime Olan Etkileri

Oyunun özellikleri arasında çocuklarda fiziksel gelişime olan etkileri bulunmaktadır. Fiziksel gelişim oyunları ile çocuk bazı hareketleri devamlı olarak tekrarlamakta ve bu tekrarlama durumu çocuğun kas gelişimini hızlandırmaktadır. Koşma, atlama, sürünme, tırmanma ve sıçrama gibi fiziksel güç gerektiren oyunlar çocuğun solunum, sindirimi dolaşım ve boşaltım sistemlerinin düzenli bir şekilde çalışmasını sağlamaktadır. 

Oyunun Psikomotor Gelişime Olan Etkileri

Oyunun psikomotor gelişime olan etkileri hakkında araştırma yapan anne ve babaların yanıt aradıkları ilk soru "Psikomotor ne demek?” olmaktadır. Psikomotor, fiziksel yapıdaki değişikliklerin santral sinir sisteminin gelişimi ile uyumlu olmasına denilmektedir. Doğum öncesi dönemde başlamakta ve hayat boyu devam etmektedir. Psikomotor gelişim, fiziksel büyüme ve gelişme ile beraber beyin ve omurilik gelişimi sonucunda organizmanın hareketlilik kazanmasıdır. Büyük kas motor gelişimi ile ince kas motor gelişimini etkiler. Zıplama, atlama, tırmanma, kesme, yoğurma, bağlama gibi tekrar eden hareketler sayesinde çocuklar günlük yaşamda ihtiyaç duyacakları çok sayıda beceriye kazanmış olmaktadırlar.

Oyunun Duygusal Gelişime Olan Etkileri

Oyunun çocuğun gelişimine etkileri göz önünde bulundurulduğunda oyunun önemi anlaşılmaktadır. Çocuk oyun ile gerçek yaşamda kendisini rahatsız eden durumları ifade edebilmektedir. Rahatsızlık duyduğu durumlar sembolik olarak oyuna yansıtılmaktadır. Bunun yanı sıra çocuk korku, hüzün, mutluluk, acıma, kaygı, güven duyma gibi çok sayıda duygusal tepkiyi de öğrenebilmektedir. Sosyal duygusal gelişimi destekleyen oyunlar sayesinde çocuklar oyun sırasında birçok rol alarak insanlar arasındaki duygusal ilişkileri de öğrenebilmektedir. 

Oyunun Sosyal Gelişime Olan Etkileri

Çocuk, oyun sırasında aldığı anne, baba, kız veya erkek çocuk gibi rolleri üstlenerek cinsel kimlik kazanabilmektedir. Aile içerisindeki rolleri öğrenmekte ve aile üyelerinin sorumlulukları ile davranış biçimlerini öğrenebilmektedir. Kendine güven, çabuk karar verme, kendini denetleme, işbirliği yapma, disiplin ve doğruluk gibi bazı toplumsal alışkanlıklar edinebilmektedir. Teşekkür etme, özür dileme, sıra bekleme, merhabalaşma gibi sosyal kuralları da öğrenmektedir. 

Eğitsel Oyun Nedir?

Kişilerin yanıt aradıkları sorulardan biri de "Eğitsel oyun nedir?” olmaktadır. Eğitim amacı ile tasarlanan oyunlara "eğitsel oyun” adı verilmektedir. Eğitim verme amacı olan eğitsel oyunlar çocuklara iletişim, etkileşim ve problem çözme gibi beceriler kazandırmaktadır. Çocuklara motivasyon sağlarken özgür bir ortam oluşturur. Birlik ve beraberlik ortamının oluşmasını sağlamaktadır. Eğitsel oyunlar çocuklarda motor becerilerinin gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Eğitici oyun kartlarıyla söz konusu aktiviteler gerçekleştirilebilir.

Oyunun Zihin ve Dil Gelişimine Olan Etkileri

Oyun oynamanın faydalarından biri de çocuğun zihin ve dil gelişimine etkileri olmaktadır. Oyun sayesinde çocuk çevresini araştırma, çevresinde yer alan objeleri tanıma ve problem çözme becerileri kazanmaktadır. Objelerin büyüklükleri, şekilleri, ağırlıkları, boyutları, renklerini kavramaktadır. Zaman ve mekan gibi çok sayıda kavramı eşleştirme, sınıflandırma, sıralama ve problem çözme gibi zihinsel işlemleri yapabilmektedir. Oyun sırasında çocuk kendisini ifade edebilmekte ve diğer kişileri anlayabilmektedir. Oyunun devam ettirilmesi için yönlendirmeler yaparak, zaman çekimleri kullanabilir. Hayali bazı durumları ifade ederek dil gelişimi sağlanmaktadır. 

Bebekler Ne Zaman Oyun Oynamaya Başlar?

Anne ve babalar tarafından yanıtı en çok merak edilen sorular arasında "Bebekler ne zaman oyun oynamaya başlar?” bulunmaktadır. Bebekler anne karnında 25. haftadan itibaren hareketlenmeye başlarlar, Kollarını ve bacaklarını hareket ettirerek, parmaklarını emme refleksi ile ağızlarına götürmektedirler. Doğum sonrasında gelişimleri ise aylara göre tamamlanarak devam etmektedir. Bebekler gelişimleri sürecinde anne ile iletişiminin iyi olması ve huzurlu olması durumunda çabuk hareketlenmeye ve tepki vermeye başlamaktadır. Bu nedenle bebekler doğum anından itibaren gelişimsel düzeylerine göre oyun oynamaya hazırdır. 

Yaşlara Göre Oyunla Öğrenme Nasıl Olur?

Oyun oynamak, çocuklar için bir eğlence ve öğrenme kaynağıdır. Dünyanın her yerinde, her çağda çeşitli oyunlar oynanmıştır. Oyunların biçimleri, oyuncakları ve özellikleri dönemsel olarak değişkenlik göstermektedir. Ancak oyun çocuğun yaşantısında beslenme ve uyku kadar önemli bir ihtiyaçtır. Çocuğun gelişimsel dönemlerine uygun olarak oyunlar kurulabilmektedir. Gelişim dönemlerine uygun oyunlar ile çocukların fiziksel, dil, duygusal, zihinsel, sosyal ve psikomotor becerileri geliştirilmektedir. 

0-6 Aylık Çocuklar İçin Oyunla Öğrenme

0-6 yaş arası çocuk oyunları, bebeğin sosyal ve duygusal gelişimine katkıda bulunmaktadır. Bu dönemde bebek çevresini keşfetmeye başlamaktadır. Kavramak ise keşfettiği en önemli fiziksel aktivitelerden biridir. Bebeğin elleri ile kavrayabileceği nesneler verilebilir. Eğlenceli ve hareketli oyuncaklardan yararlanılabilir. Bebeklerin ellerinden tutularak alkışlaması sağlanabilir. Kol kısımlarından nazikçe tutularak esneme hareketleri, bacaklarından tutularak ise bisiklet çevirme egzersizleri yapılabilir. Ayrıca bebeğin çıkardığı sesler taklit edilerek onunla iletişim kurulabilir.

7-12 Aylık Çocuklar İçin Oyunla Öğrenme

7-12 aylık çocuklar ile oyun oynayarak motor gelişimlerinin gelişimi sağlanabilmektedir. Bebekler bu dönemde seslere duyarlı hale gelmektedir. Bu nedenle çeşitli hayvanların sesleri öğretilebilmektedir. Figürlü oyuncaklar kullanılarak ayna karşısında mutlu, üzgün, şaşkın gibi mimikler öğretilebilmektedir. El ve göz koordinasyonu için boya kalemleri kullanılabilmektedir. Bu dönemde yürümeyi yeni öğrenen bebeklerin teşvik edilebilmesi için en sevdikleri oyuncaklar uzağa konularak, çocuğun oyuncağa ulaşması sağlanabilmektedir. 

1-3 Yaşlarındaki Çocuklar İçin Oyunla Öğrenme

1-3 yaş arası çocuklarda duyulara hitap eden oyuncaklar kullanılabilir. Kumaş parçaları, plastik ve tahta oyuncaklar tercih edilebilir. Koklayarak öğrenmeleri için meyve ve sebzelerden faydalanılabilir. Bu yaş grubundaki çocuklar dinleyerek öğrenebilir. Bu nedenle doğa sesleri, farklı müzik türleri tercih edilebilir. Ayrıca okul öncesi açık hava oyunlarının çocuğun gelişimine olan etkisi ortaya konulmuştur. Oyun parkları sayesinde çocuklar hem D vitamini alabilmekte hem de sosyalleşebilmektedir. 

4-6 Yaş Arası Çocuklar İçin Oyunla Öğrenme

4-6 yaş arası çocuklarda yaş gelişimi açısından somut düşünme ve dil gelişimi başlamaktadır. Bu nedenle 5 yaşındaki çocuğun oynayabileceği oyunlar ile çocukta mental ve fiziksel gelişim desteklenebilmektedir. Eğitsel kutu oyunları, çocuğun gelişim dönemine uygun olarak tercih edilebilir. 6 yaşından sonraki dönemde ise 6-10 yaş eğitsel oyunlar kullanılabilir. Çocuğun tek başına oyun oynamaması durumunda güven ortamı sağlanarak sabırlı olunması gerekmektedir. Anne ve babalar bu durumda oyunlara katılım sağlayarak çocukların güven duymalarını sağlayabilirler. 

Oyun Strese Karşı Korur mu?

Oyunların faydaları arasında çocuğu strese karşı koruması bulunmaktadır. Çocuklar karşılaştıkları zorluklar ile başa çıkarken stres yaşayabilmektedir. Oyun oynamak, stres kimyasallarının seviyesini azaltmaktadır. Bu açıdan çocuk stresli durumlar ile daha iyi bir şekilde başa çıkabilmektedir. Oyun oynamak, açık havada vakit geçirmek, bisiklete binmek stres düzeyini azaltma konusunda oldukça etkilidir.