Kutu Oyunları Nedir?
Son yıllarda en çok duyulan kavramlardan biri "kutu oyunları” olmaktadır. Kutu oyunları kavramını duyan kişiler "Kutu oyunları nedir?” sorusunun yanıtını merak etmektedirler. Bir masa etrafında bir ve birden çok sayıda kişi ile oynanan, malzeme ve materyallerin bir kutu içerisinde yer aldığı, eğlenceli, zihin egzersizleri yapmayı sağlayan oyunlara "kutu oyunu” adı verilmektedir. Kutu oyunları aynı zamanda kişilerin kültürel anlamda bilgi birikimlerini artırmakta ve kişilerdeki yeteneklerin keşfedilmesini sağlamaktadır. Eğitici bir oyun türü olan kutu oyunları, 3 yaş sonrası çocuklarda tavsiye edilmektedir. 3 yaşından sonra çocuklar zihinlerini zorlayan oyunlara karşı merak duymaktadırlar. Bu süreçte keyifle oynayabilecekleri kutu oyunları, sayesinde anne, baba ve çocuklar eğlenceli vakit geçirebilmektedirler.
Kutu Oyunlarının Özellikleri
Kutu oyunlarının yetişkinlere ve çocuklara yönelik olan türleri bulunmaktadır. Kutu oyunlarının dikkat toplama, planlama, organizasyon, odaklanma, öngörü gibi zihinsel becerileri geliştirme özellikleri bulunmaktadır. Hem aileler hem de çocuklar için oldukça eğlenceli olan kutu oyunları, zeka gelişimi üzerinde faydalıdır. Çocuklarda her yaş grubuna yönelik kutu oyunları bulunmaktadır. Hafızayı kuvvetlendiren kutu oyunları ile geometrik şekiller öğrenilebilmekte, matematiksel hesaplar yapılabilmektedir.
Kutu Oyunlarının Faydaları
Çocuk kutu oyunlarının çok sayıda faydası bulunmaktadır. Kutu oyunları ile çocukların hafızaları kuvvetlenmektedir. Geometrik şekilleri öğrenmelerinin yanı sıra matematiksel hesaplamaları yapabilmelerine de fayda sağlamaktadır. Çocukların bilişsel, dil, sosyal ve duygusal, fiziksel ve motor gelişimlerini desteklemektedir. Kutu oyunları ile çocuklar aileleri ile birlikte eğlenirken öğrenmektedir. Kutu oyunları aynı zamanda çocukların gelişim alanlarını desteklemekte ve belirli kavramların öğretilmesine katkıda bulunmaktadır. Masa oyunu hem eğlenceli hem de öğretici özelliğe sahiptir. Bu açıdan çocukların sosyal etkileşimi, eleştirel düşünme ve karar verme gibi becerilerini geliştirmelerine fayda sağlamaktadır. Zeka kutu oyunlarının faydaları şu şekilde belirtilebilir:
Çocukların yaşamsal sosyal becerileri öğrenmelerine fayda sağlar.
Çocuklar aileleri ile birlikte kaliteli zaman geçirebilirler.
Çocukların kazanmak için motive olmalarını sağlar.
Çocukların problem çözme becerilerini geliştirir.
Bellek oluşumu ve bilişsel beceriler üzerinde olumlu etkisi bulunur. Masa oyunları beynin yaşlılık çağında da bilişsel ilişkiler kurmasına ve geliştirmesine yardımcı olur.
Çocukların dil gelişimleri üzerinde olumlu etkileri bulunur.
Bağışıklık sistemini güçlendirir. Yapılan araştırmalara göre depresyon, olumsuz düşünceler ve stres hastalıklar ile mücadele etme yeteneğini azaltmaktadır. Oyunlar sayesinde kaliteli vakit geçirilmekte ve bu süreçte stres ile mücadele eden ve bağışıklık sistemini güçlendiren bazı kimyasallar serbest bırakılarak bağışıklık sistemi güçlendirilmektedir.
Çocukların mantık, akıl yürütme, eleştirel düşünme konularında becerilerini arttırır ve akıl yürütmeyi hızlandırır.
Çocukların fiziksel ve motor gelişimlerine katkıda bulunur.
Sosyal ve duygusal gelişimi destekler.
Kutu Oyunları Nasıl Oynanır?
Kutu oyunları seven kişilerin deneyimleyebilecekleri çok sayıda farklı oyun türü bulunmaktadır. Kişiler kendilerine en uygun kutu oyunlarını tercih edebilirler. Aileler ise çocuklarının yaş grubuna uygun kutu oyunlarına yönelebilirler. En iyi kutu oyunları arasında; Az Lakırtı Bol İletişim, Duygu Tombalası, Macera Ağacı, Hızlı ve Dikkatli, Binbir Surat, Perde Senin, Bekle Sabret Kazan, Öfke Şehri ve Dinle Bul Eşleştir yer almaktadır. Kutu oyunlarının içeriğinde zar, kart, oyun panosu, kum saati gibi bazı malzemeler yer almaktadır. Çocuklar üzerinde farklı olumlu etkileri olan kutu oyunları bulunmaktadır. Bu nedenle kutu oyunlarının oynama şekli değişkenlik göstermektedir. Oynama şekli kutu üzerinde yazılıdır.
Kutu Oyunları Hangi Yaş Grubuna Hitap Eder?
Öğrenmeyi eğlenceli hale getiren kutu oyunlarının çocuklar üzerinde oldukça fazla faydası bulunmaktadır. Kutu oyunları, sağladığı fayda ve zeka geliştirici özellikleri açısından her yaş grubu tarafından oynanabilmektedir. Yapılan araştırmalara göre 3 yaşından sonra çocuklar, zihinlerini zorlayıcı oyunlara eğilim göstermektedirler. Çocuklara göre oyunlar da yaşa göre kategorilere ayrılmaktadır. 2-3 yaş kutu oyunları olarak Macera Ağacı, 4 yaş kutu oyunları olarak Dinle Bul Eşleştir, 5 yaş kutu oyunları olarak Duygu Tombalası, 6 yaş kutu oyunları olarak Hızlı ve Dikkatli tavsiye edilmektedir. Eğitici kutu oyunları 2-3 yaşından itibaren oynanabilmektedir. Okul öncesi kutu oyunları arasında yer alan Az Lakırtı Bol İletişim oyununun ergenler için olan türü de mevcuttur. Tek kişilik kutu oyunları ise tek bir noktaya daha fazla odaklanabilmektedir. Konsantrasyonun daha fazla olduğu bu oyunlara da ilgi oldukça fazladır.
Kutu Oyunlarının Çocukların Gelişimine Katkıları Nelerdir?
Kutu oyunlarının çocukların gelişimine çok sayıda katkısı bulunmaktadır. Aileleri ile birlikte oyun oynayan çocukların iletişim becerilerinde olumlu etkiler görülmektedir. Kutu oyunlarında çocukların gördüklerini anlamaları ve karşı tarafa anlatmaları en önemli faydalardan biridir. Kutu oyunları sayesinde çocuklar paylaşmaları gereken malzemeleri bölüp dağıtmakta ve paylaştırmaktadır. Bu durum çocuğun beceri gelişimine katkı sağlamaktadır. Aynı zamanda kutu oyunları, çocukların kelime bulma, eşleştirme, parça birleştirme, şekilleri kavrama ve ileri - geri kavramlarını öğrenmelerini sağlamaktadır.
Kutu oyunları çocuklarda mantıksal düşünme becerisi sağlama, konsantrasyonu ve içsel motivasyonu artırma, hafıza ile hayal gücünü birleştirme ve inovatif düşünceyi geliştirme gibi çok sayıda yarar sağlamaktadır. Çocuklar kutu oyunları sırasında aldıkları kararlar ile kendi kararlarının sorumluluklarını almalarının ve aldıkları kararların neden - sonuç ilişkilerini görmelerine katkıda bulunmaktadır. Kısaca kutu oyunlarının çocukların gelişimine olan katkıları şu şekilde belirtilebilir:
- Aile olarak kaliteli vakit geçirmek
- Sıra beklemek ve sıra takip etmek
- Sayıları, hamleleri, renkleri ve kuralları öğrenmek
- Analitik düşünmek
- Kazanma ve kaybetme duygusunu öğrenmek
- Stratejik düşünmek
- Oyun sahasını görmek
- Oyun sırasında tüm oyuncuların hamlelerini görmek
- Sırası gelene kadar hamlelerini düşünmek
- Bireylere saygı duymak
- Odaklanma ve konsantrasyon becerisini güçlendirmek
Kutu Oyunları Olumlu Davranış Değişiklerini Destekler mi?
Kutu oyunları, aile ile birlikte oynanabilen özelliklerinden dolayı birlikte eğlenmeye yardımcı olmaktadır. Çocuğun hem eğlenmesine hem de öğrenmesine katkıda bulunmaktadır. Bu açıdan çocukların davranış değişikliklerini desteklemektedir. Çocukların yaş aldıkları her dönem içerisinde sergiledikleri olumlu veya olumsuz davranışlar, kutu oyunları sayesinde olumlu yönde değiştirilebilmektedir. Çocuklar açısından kutu oyunlarına ailelerin katılımı oldukça önemlidir. Bu sayede kutu oyunları çocukların hem aileleri ile hem de arkadaşları ile olan iletişimini geliştirmektedir.
Kutu Oyunu Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?
Piyasada 3 yaş kutu oyunları, 4 yaş kutu oyunları, 5 yaş kutu oyunları gibi ayrı kategorilerde oyunlar mevcuttur. Kutu oyunu seçimi yapılırken bazı noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir. Çocuklar için kutu oyunu satın alınırken öncelikli olarak çocuğun yaşı ve seviyesi dikkate alınmalıdır. Anne ve babalar için bebek kutu oyunlarının seçimi zor olabilmektedir. Bebekler, 1 yaşına kadar olan süreçte dünyayı anlamlandırabilmek için duyulardan faydalanmaktadır. Dokunma duyusu bebek için oldukça önemli bir keşfetme aracıdır. Bu dönemde bebeklerin görme yetileri tam gelişmediği için parlak ve kontrast renklerde kutu oyuncakları tercih edilebilir. Zeka gelişimi için ise basit görevleri yerine getirebilecekleri kutu oyuncakları seçilebilir. Kutu oyuncakları aynı zamanda çocukların motor gelişimlerini de geliştirmektedir. Motor gelişimi destekleyecek kutu oyunlar tercih edilebilir. Kutu oyunları seçimi yapılırken dikkat edilecek bir diğer nokta da bebeklerin yutabilecekleri malzemeler içeren oyunlar yerine daha güvenli oyunların tercih edilmesidir. Böylece yutma gibi sorunların önüne geçilebilmektedir.